Αναγκαιότητα του μαθήματος: Η ενσυναίσθηση αποκτά διεθνώς ολοένα και περισσότερο χώρο στην ιατρική πράξη και στη σχέση γιατρού ασθενή. Φαίνεται δε ότι ίσως αποτελέσει την επόμενη επανάσταση στα συστήματα υγείας (https://www.youtube.com/watch?v=8BKN7RFhdq4). Δεν είναι τυχαίο που περίπου 100 ιατρικές σχολές της Ευρώπης, στα πλαίσια του The Tuning-Medicine Project, συμφώνησαν ότι ο πτυχιούχος ιατρικής θα πρέπει και να μπορεί να μπαίνει στη θέση των ασθενών του σαν να ήταν εκείνος χωρίς να χάνεται η "σαν να" συνθήκη (ενσυναίσθηση, empathy· http://www.tuning-medicine.com/pdf/booklet.pdf, σελίδα 17, professional attribute 4).

Οι μαθησιακές εκβάσεις (learning outcomes) του Ευρωπαίου πτυχιούχου ιατρικής διαμορφώθηκαν μετά μακρά και ενδελεχή διαδικασία από το δίκτυο των 100 αυτών σχολών, ψηφίστηκαν από τη γενική συνέλευσή του, επικυρώθηκαν από ένα εξωτερικό πάνελ ειδικών, και παρουσιάστηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (όπου παραπάνω, σελίδες 9-11). Υπό το πρίσμα αυτό η διδασκαλία της ενσυναίσθησης αποτελεί υποχρέωση του Τμήματός μας. Ένα επιλεγόμενο μάθημα δεν καλύπτει πλήρως την υποχρέωσή μας αυτή, όμως από κάπου πρέπει να αρχίσομε, έστω και ως πιλοτική φάση.

Αντικείμενο μαθήματος: Προσδιορισμός του ρόλου της ιατρικής, αναγνωρίζοντας τον ασθενή ως ολότητα. Σφαιρική θεώρηση της σχέσης μεταξύ γιατρού και ασθενή, αναγνώριση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την εδραίωση μιας σχέσης εμπιστοσύνης αλλά και ανακάλυψη των συστατικών στοιχείων που τη διευκολύνουν. Ανθρωπο-κεντρική προσωπο-κεντρική φιλοσοφία, παρά νοσο-κεντρική προσέγγιση. Εντοπισμός αυτής της νέας διάστασης της σχέσης γιατρού ασθενή σε έγκυρες βιβλιογραφικές πηγές.

Περιεχόμενο μαθήματος: Η σημασία των επικοινωνιακών δεξιοτήτων και της μη λεκτικής επικοινωνίας. Η θεωρία της προσωποκεντρικής προσέγγισης και οι αρχές της προσωποκεντρικής ιατρικής. Τεχνικές διεξαγωγής προσωποκεντρικής συνέντευξης και λήψης ιστορικού. Ενσυναίσθηση κατά την προσωποκεντρική προσέγγιση. Ενσυναίσθηση στην κλινική πράξη. Θεωρία του πένθους και τεχνικές μεταφοράς άσχημων νέων με ενσυναίσθηση.

Μορφή διδασκαλίας: Βιωματικό σεμινάριο 60 ωρών σε τρία 20ωρα με απόσταση μεταξύ τους γύρω στις 3 εβδομάδες. Το μάθημα διδάσκεται με έναν αμιγώς εργαστηριακό τρόπο. Δεν χρειάζεται πρόσθετη μελέτη. Οι φοιτητές περνούν από τη θεωρία στην πράξη και ενσωματώνουν θεωρητικές έννοιες, αφού τις έχουν βιώσει. Ομάδες συνάντησης, βιωματικές ασκήσεις προσωπικής ανάπτυξης, μελέτες περιπτώσεων, ομάδες μελέτης, παιχνίδια ρόλων σε ομάδες των τριών, απαρτίζουν τις διδακτικές μεθόδους. Θέσεις αυστηρά περιορισμένες: 18 φοιτητές κατά εξάμηνο.
Εκβάσεις μάθησης (learning outcomes): Οι φοιτητές, μετά το πέρας του μαθήματος, θα έχουν αναπτύξει δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης, θα καταφέρνουν να ανιχνεύουν τη μη λεκτική επικοινωνία, θα έχουν αναπτύξει την ενσυναίσθητη κατανόηση προς τους ασθενείς τους, τους συγγενείς, τους συνεργάτες, αλλά και προς τον ίδιο τον εαυτό τους, θα μπορούν να εντοπίζουν τις ανησυχίες του ασθενή αλλά και τις πηγές του άγχους του και να τις καταγράφουν, και θα έχουν την ικανότητα να διεξάγουν μια προσωποκεντρική συνέντευξη. Θα είναι σε θέση να εντοπίζουν και να μην παραγνωρίζουν τα συγκινησιακά και συναισθηματικά στοιχεία που φέρνει ο ασθενής στην επίσκεψη, ώστε να δημιουργούν ένα κλίμα εμπιστοσύνης, ασφάλειας και ενσυναίσθησης μεταξύ τους. Τέλος οι φοιτητές θα μπορούν να σχετίζονται ουσιαστικά με τους ασθενείς τους, με σεβασμό και κατανόηση, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τα δικά τους όρια, αποφεύγοντας έτσι τις πιθανότητες επαγγελματικής εξουθένωσης (burn out).

Ώρες διδασκαλίας για κάθε φοιτητή: 60. Παρουσία υποχρεωτική.

Εξάμηνο διδασκαλίας: 7ο

ECTS: 2

Το μάθημα στο e-course