"Στρατηγικές νευροπροστασίας και αποκατάστασης μετά από τραυματισμό της σπονδυλικής στήλης: Έμφαση στους ενδογενείς μηχανισμούς που ρυθμίζουν την αξονική αναγέννηση στο ΚΝΣ"

Περίληψη

Στην παρούσα βιβλιογραφική εργασία παρουσιάζονται στρατηγικές νευροπροστασίας και νευρικής αναγέννησης για την αποκατάσταση των τραυμάτων της σπονδυλικής στήλης. Τραυματισμοί μπορούν να συμβούν κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης σε οποιοδήποτε μοίρα της και η βαρύτητα των συμπτωμάτων ποικίλει ανάλογα με το βαθμό και το σημείο του τραύματος. Ένας από τους βασικότερους λόγους για τους οποίους δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία για την αντιμετώπιση των τραυμάτων αυτών είναι η μειωμένη ικανότητα των νευρώνων
του ΚΝΣ να αναγεννώνται καθώς ασκούνται σε αυτούς πλήθος ανασταλτικών εξωγενών και ενδογενών παραγόντων. Στην εν λόγω διπλωματική εργασία δίνεται έμφαση στους ενδογενείς παράγοντες που αναστέλλουν την αξονική αναγέννηση στο ΚΝΣ και παρουσιάζονται οι σημαντικότερες μέχρι σήμερα μελέτες που αφορούν την φαρμακολογική στόχευσή τους με σκοπό την αποκατάσταση των τραυμάτων της σπονδυλικής στήλης. Στους παράγοντες αυτούς ανήκουν γνωστά σηματοδοτικά μονοπάτια τα οποία φυσιολογικά ρυθμίζουν κρίσιμες κυτταρικές διαδικασίες, όπως το μονοπάτι του κυκλικού AMP, της PI3K, της RhoA και των κινασών JAK. Επίσης την ενδογενή ικανότητα των κεντρικών νευρώνων να αναγεννώνται επηρεάζουν και τα δομικά στοιχεία του κυτταροσκελετού, δηλαδή η τουμπουλίνη και η ακτίνη. Τέλος, η επιγενετική ρύθμιση μορίων και μεταγραφικών παραγόντων, όπως οι KLF, Sox11, LPAR1 κ.α. καθώς και η μεταφορά μιτοχονδρίων κατά μήκος του άξονα, φαίνεται πως έχει νευροπροστατευτική δράση και επάγει την αξονική αναγέννηση μετά από τραύμα στο ΚΝΣ. Η φαρμακολογική στόχευση των παραπάνω ενδογενών παραγόντων, σε συνδυασμό με τη ρύθμιση των εξωκυττάριων σημάτων που αναστέλλουν την αναγέννηση, τις θεραπείες αποκατάστασης που χρησιμοποιούνται ήδη στην κλινική πρακτική αλλά και καινούργιες πειραματικές θεραπείες που δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή προκλινικά, πιθανόν θα οδηγήσουν στη δημιουργία κατάλληλης στρατηγικής για την αντιμετώπιση τέτοιων τραυματισμών.

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Ειρήνη